Objawienie Pańskie

Ks. prof. dr hab. Bogdan Ferdek

Kazanie na uroczystość Objawienia Pańskiego wygłoszone w parafii św. Jana Chrzciciela w Ozimku 6 stycznia 2008.

Boże Narodzenie podzieliło ludzi na trzy grupy. Ten podział widoczny jest w dzisiejszej Ewangelii i wśród dzisiejszych ludzi. Do pierwszej grupy można zaliczyć Heroda, który chciał zabić Jezusa; do drugiej – przerażonych narodzeniem Jezusa mieszkańców Jerozolimy; a do trzeciej – uradowanych znalezieniem Jezusa Mędrców ze Wschodu.

Herod może być uznany za prekursora wszystkich zawodowych nieprzyjacół Pana Boga. 90 lat temu, ci zawodowi nieprzyjaciele Boga zaczęli tworzyć państwo bez Boga. W tym państwie walką z Bogiem kierował Związek Wojujących Bezbożników. Ta walka nasilała się w okresie świąt Bożego Narodzenia. Propagowano wtedy hasła w stylu: religia i wódka, to dwie trucizny, które otumaniają umysł i osłabiają wolę mas pracujących. Po Moskwie obwożono na ciężarówkach duże choiny, na których wisiały powieszone manekiny duchownych katolickich i prawosławnych. Wieszano jednak nie tylko manekiny duchownych. Z 400 księży katolickich 120 skazano na śmierć jako wrogów ludu. Bezwzględna walka z Bogiem nie osiągnęła jednak swojego celu, jakim miało być społeczeństwo dobrobytu, w którym masowo miano stosować zasadę: każdemu według jego potrzeb. Zamiast masowego dobrobytu osiągnięto masowy terror. Gdzie bowiem walczy się z Bogiem, tam równocześnie rośnie pogarda dla człowieka, tam – jak to napisał Włodzimierz Majakowski w wierszu Włodzimierz Iljicz Lenin: jednostka – zerem, jednostka – bzdurą.

Mieszkańcy Jerozolimy, co prawda nie chcieli zabić Jezusa jak Herod, ale na wieść o Jego narodzeniu przerazili się. Mają oni współcześnie wielu naśladowców. Ludzie, którzy uwierzyli w komunistyczną utopię, nie chcą przyznać się do pomyłki. Dawni zawodowi nieprzyjaciele Pana Boga  przekształcili się w obrońców uciskanych mniejszości. To oni propagują eklezjofobię – straszenie Kościołem. Przedstawiają Kościół jako instytucję wrogą człowiekowi, bo głoszone przez Kościół Boże przykazania mają zniewalać człowieka. Trzeba je więc zastąpić jednym nowoczesnym przykazaniem: róbta, co chceta. Owocem tego przykazania są nowe formy terroru, chociażby terror uliczny czy szkolny. Z jednej strony walczy się ze światowym terroryzmem, a z drugiej strony w krajach, które wysyłają wojska do walki z terroryzmem, rośnie uliczny i szkolny terror.

Mędrcy przypominają jak można znaleźć Boga. Do Boga prowadziła ich gwiazda. Gwiazda to element kosmosu. Ten kosmos jest śladem Boga. Głupi z natury są wszyscy ludzie, którzy nie poznali Boga; z dóbr widzialnych nie zdołali poznać Tego, który jest, patrząc na dzieła nie poznali Twórcy (Mdr 13, 1). Człowiek swoim rozumem może więc dojść do przekonania o istnieniu Boga. Rozum i wiara pochodzą z tego samego źródła, którym jest Bóg i dlatego obiektywnie nie mogą sobie przeczyć. Jednak gwiazda doprowadziła ostatecznie Mędrców do Jezusa. To Jezus jest Epifanią, czyli Objawieniem Boga. Jako Jego Syn zna Boga, a jako człowiek naszym językiem mówi nam o Nim. Nie jesteśmy więc skazani na błądzenie w poszukiwaniu Boga. Znalezienie Boga owocuje radością, bo Bóg promuje człowieka. Tą boską promocję człowieka wyraził arytmetycznie Angelus Silesius: zero przed jedynką nie znaczy nic, ale zero po jedynce znaczy dziesięć.

„Stworzenie, gdy się przed Boga stawia, nie znaczy nic: lecz z tyłu wartości przysparza”.

Człowiek postawiony przed Bogiem jest -używając określeń Majakowskiego- zerem, bzdurą. Człowiek postawiony po Bogu jest kimś: „Musi kimś być człowiek! Bóg wziął jego postać” (Angelus Silesius). Nie dajmy się więc zwieść postawą Heroda i mieszkańców Jerozolimy, lecz jak Mędrcy odnajdujmy w Jezusie Chrystusie Epifanię Boga.

Pokuta i radość

Ks. prof. dr hab. Bogdan Ferdek


Kazanie na III Niedzielę Adwentu (wygłoszone w MWSD we Wrocławiu)

Dzisiejsza niedziela kryje w sobie następującą aporię: z jednej strony jest to niedziela radości, a z drugiej strony w dzisiejszej Ewangelii będzie mowa o św. Janie Chrzcicielu, którego na zasadzie antonomazji można nazwać pokutą. A zatem adwent to czas radości, czy czas pokuty. A może trzeba by uzasadnić tezę, że adwent jest czasem radości, bo jest czasem pokuty.

Pokuta to exodus, który nieustannie musi dokonywać się w życiu chrześcijanina. Pokuta to wychodzenie z niewoli grzechu i wchodzenie w tą wolność, ku której wyswobodził Chrystus. Pokuta jako exodus oznacza nawrócenie jako stały styl chrześcijańskiego życia. Papież Benedykt XVI w kazaniu wygłoszonym w Pawii, gdzie znajduje się grób jego mistrza św. Augustyna, mówił o potrójnym nawróceniu tego wielkiego Ojca Kościoła. Pierwsze jego nawrócenie polegało na tym, że odwrócił się od tego, co wszyscy mówili i czynili i zwrócił się ku Kościołowi, w którym dostąpił komunii z Chrystusem. Drugie nawrócenie św. Augustyna polegało na rezygnacji z pisania w samotności wielkiego dzieła filozoficznego całego życia i poświęceniu się nieustannemu nauczaniu Ewangelii. Trzecie nawrócenie św. Augustyna dokonało się wtedy, gdy nauczył się pokory pozwalającej uznać, że on sam potrzebuje każdego dnia Bożego miłosierdzia, bo doskonałym jest tylko Jezus Chrystus. Pokuta, jako wychodzenie z niewoli grzechu do wolności, ku której wyswobodził Chrystus była stałym stylem życia św. Augustyna. Ma ona być również stałym stylem naszego życia. Ona ma nas stale przywracać Bogu.

Radość rodzi się z przeżycia dobra. Im większe dobro, tym większa radość. Największym Dobrem jest Bóg i dlatego bycie blisko Boga rodzi radość i to nawet w męczeństwie. Papież Benedykt XVI w Spes salvi przytacza świadectwo wietnamskiego męczennika Pawła Le-Bao-Thina (+1857): „Ja, Paweł, więzień dla imienia Chrystusa, chcę, abyście poznali utrapienia, w jakich codziennie jestem pogrążony….To więzienie prawdziwie jest obrazem wiecznego piekła…Pośrodku tych katuszy, od których zazwyczaj gną się i załamują inni, dzięki łasce Bożej jestem pełen radości i pogody, bo nie jestem sam, ale jest ze mną Chrystus….słysząc o tych rzeczach radujcie się”. Bycie blisko Boga nawet w męczeństwie rodzi radość. Przeżycie najwyższego Dobra, rodzi największą radość.

Skoro pokuta przywraca człowieka najwyższemu Dobru, czyli Bogu, to jej owocem musi być radość. Adwent będąc czasem pokuty, musi być zatem czasem radości. Jest on czasem radości, bo jest czasem pokuty, która przywraca człowieka Bogu – najwyższemu Dobru. Niedziela radości chce być jakby testem dla naszej adwentowej pokuty. Jeśli nasza pokuta przywraca nas Bogu, to powinniśmy doświadczać radości. F. Nietsche mawiał, że chrześcijanie wyglądają za mało na odkupionych ludzi. Gdyby F. Nietsche stanął wśród kleryków nie byle jakiego, bo Metropolitalnego Seminarium, czy utwierdziłby się w tym przekonaniu? Może tak, gdyby zauważył, że tutaj niemal wszystko traktowane jest jako ciężar, od którego jak najszybciej należy się uwolnić. A może musiałby zmienić swój pogląd, bo wśród tego, co z zewnątrz może wyglądać na ciężar, spotkałby radość, radość rodzącą się z doświadczenia najwyższego Dobra Boga. Życie seminaryjne wypełnia mówienie do Boga i mówienie o Bogu; słuchanie Boga i słuchanie o Bogu, a to powinno rodzić radość z doświadczenia Najwyższego Dobra.

III Niedziela Adwentu przypomina o związku pokuty z radością i dlatego radosne święta Bożego Narodzenia, to święta przygotowane przez pokutę.

Droga wrocławskiej ekumenii A.D. 2007

Agnieszka Kacała

   Dziś już wielokrotnie była mowa o ekumenizmie, padały słowa, że należy budować „ekumeniczną autostradę”. A jak jest z nami? Co my, jako chrześcijanie, katolicy czynimy w stronę dialogu miedzy religijnego, wyznaniowego? Jak wygląda droga wrocławskiej ekumenii? Postaram się przedstawić ten problem, nakreślając kilka wydarzeń. Zostało sporządzone także kalendarium, które każdy z Państwa, z nas otrzymał. Z pewnością nie jest ono kompletne ze względów na trudności ze znalezieniem informacji na ten temat.
   Przebieg tego dialogu przeprowadzę w oparciu o wytyczne Karty Ekumenicznej, która została podpisana 22 kwietnia 2001 r. w Strasburgu. Proponuje ona 3 rodzaje ekumenizmu: duchowy, naukowy, praktyczny. Karta ta jest pierwszym tego rodzaju dokumentem ekumenicznym, podpisanym przez dwie najważniejsze instytucje kościelne Europy: Konferencję Kościołów Europejskich (KEK), która zrzesza w sobie 123 Kościoły: prawosławne, starokatolickie, anglikańskie, protestanckie oraz przez Radę Konferencji Biskupów Europejskich (CCEE) obejmującą 34 krajowe konferencje biskupie. Pokrótce mówiąc:
o Ekumenizm duchowy – „rozpoczyna się od odnowy serc oraz gotowości do pokuty i nawrócenia”.
o Ekumenizm naukowy – to „dialog, który prowadzi do uzgodnienia różnic w wyznawanej wierze”
o Ekumenizm praktyczny – to współpraca w wielorakich wymiarach, np. nabożeństwo ekumeniczne.
   We Wrocławiu w ramach ekumenizmu naukowego, odbywały się sesje naukowe. W ramach przebiegu niektórych był też praktykowany ekumenizm praktyczny w formie nabożeństwa:
· 28 I – w ramach Wieczorów Tumskich odbył się wykład ks. prof. dr. hab. Bogdana Ferdka, „W drodze do Sibiu”.
· 20 II – Odbyła się sesja ekumeniczna wraz z nabożeństwem. Zorganizowana przez studentów PWT – II Katedry teologii dogmatycznej. Patronat objęło Koło Teologiczne PWT we Wrocławiu. Temat: „Refleksja nad Kartą ekumeniczną w drodze do Sibiu”. W ramach sesji odbyły się, m.in. 2 wykłady – strona katolicka (ks. Artur Karbowiak) i protestancka (ks. Marcin Orawski – Pastor Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego) oraz dyskusja i nabożeństwo ekumeniczne.
· 21 III – Towarzystwo D. Bonhoffera zorganizowało Sesję w Ewangelikalnej Wyższej Szkole Teologicznej. Obecny był m.in. z Koscioła rzymsko-katolickiego J.E. ks. kard. Henryk Gulbinowicz.
· 24 V – w ramach obchodów 10 rocznicy 46 Kongresu Eucharystycznego odbyła się sesja naukowa „Wrocławskie święto Eucharystii. Pamięć kongresu w refleksji teologów”, m.in. wykład: ks. prof. dr hab. Bogdana Ferdek „Eucharystia w perspektywie ekumenicznej”.
· 25 V – Wyjazd Studentów II Katedry Teologii dogmatycznej do Krzyżowej. Kościół Pokoju w Świdnicy.
· Sesja o Helmucie James von Moltke. Helmut James Graf von Moltke (ur. 11III 1907 w Krzyżowej, zm.23 I 1945 w Berlinie) – niemiecki prawnik wojskowy. Pochodził z arystokratycznego rodu hrabiów von Moltke. Feldmarszałek Helmut Karl Bernhard von Moltke był jego stryjecznym dziadkiem. Jednak dzięki matce wychowany został w duchu pacyfizmu, sprzeciwiał się nazizmowi. W 1933 założył tajną antynazistowską organizację "Krąg z Krzyżowej". W czasie swej praktyki, będąc wojskowym doradcą prawnym, pomagał jeńcom wojennym i ofiarom nazizmu. W styczniu 1944 internowany a po zamachu z dnia 20 lipca 1944 na Hitlera aresztowany, osądzony i powieszony.
· 22 VI – 1 VII – Wrocław Non Stop 2007 „Spotkanie kultur”. Cykl wykładów i koncertów.
· 23 VI – Konferencja w dominikańskim refektarzu, pt. „Wrocław wielu kultur”. Multimedialna konferencja popularno-naukowa: Czy Wrocław jest rzeczywiście miejscem spotkań? Jak działają i współpracują ze sobą mniejszości narodowe, etniczne, i religijne naszego miasta? Na te i inne pytania starali się odpowiedzieć zaproszeni Goście, opowiadając przy okazji o życiu prezentowanych przez siebie wspólnot. Niemcy, Białorusini, Romowie, Karaimowie, Muzułmanie, Żydzi, Ewangelicy, Prawosławni i Katolicy – to tylko niektórzy reprezentanci wspólnot żyjących obecnie we Wrocławiu. Z wykładami wystąpili m.in.  Muzułmanin- p. Ali Abi Issa (+ prezentacja), Dzielnica Czterech Świątyń (Żydzi – p. Jerzy Kichler.  Prawosławni – ks. Aleksander Konachowicz. Ewangelicy – p. Janusz Witt. Katolicy – o. Emanuel Matusiak).
· X Dolnośląski Festiwal Nauki 2007, ks. prof. dr. hab. Bogdan Ferdek: „Czy Maryja dzieli chrześcijan? Dialog ekumeniczny o Matce Pana”. Dn. 20 XI – oprowadzanie po Dzielnicy Wzajemnego Szacunku.
· Ekumeniczna grupa z Wisbaden.
· 8 XI – Wrocławski Dzień Wzajemnego Szacunku. Honorowy patronat nad Dniem Wzajemnego Szacunku objął prezydent Wrocławia Rafał Dudkiewicz. Żydowski charakter artystyczno-edukacyjnego projektu, nawiązywał do Kristallnacht, czyli tragicznych wydarzeń nocy kryształowej w 1938 r., nie stanowił jego istoty, ale był jedynie punktem wyjścia do głębszej refleksji …
· Przez cały rok kalendarzowy różne grupy wiekowe spacerowały i poznawały kulturę, obyczaje Wspólnot Dzielnicy Wzajemnego Szacunku. Jak również „Duszpasterze” i Członkowie Fundacji Dzielnicy Wzajemnego Szacunku spotykali się omawiając bieżące sprawy, problemy i wyzwania, jak i przygotowywali Projekt do UE na 2008 r. Rok ten będzie Europejskim Rokiem Dialogu.

Przykłady na ekumenizm praktyczny, to. m.in.:
· 16 I – ekumeniczny spacer Studentów II Katedry Teologii Dogmatycnzej PWT we Wrocławiu do kościoła Ewangelicko-Augsburskiego św. Krzysztofa.
· 21- 28 I – Tydzień modlitw o jedność chrześcijan, „Nawet głuchym przywraca słuch i niemym mowę” (Mk 7,37). M.in. Bp. Bogusz wygłosił kazanie w katedrze rzymsko – katolickiej św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu. W Katedrze Prawosławnej w nabożeństwie wzięło udział m.in. Koło ekumeniczne kleryków WSD OO. Salwatorianów w Bagnie.
· Ekumeniczna modlitwa kobiet.
·  Ekumeniczna grupa z Wisbaden.
· 12 IX – udział zwierzchników innych największych wspólnot religijnych w obchodach Żydowskiego Nowego Roku.
· 16 IX – Jubileusz 300-lecia kościoła Łaski w Miliczu, nabożeństwo ekumeniczne. Wzięło w nim udział ok. 200 Niemców, byłych parafian i obecni parafianie. Nabożeństwo było w j. polskim i niemieckim. Uczestniczyli w nim m.in. proboszcz miejscowej parafii ks. kanonik Kazimierz Kudryński, bp. Ewangelicko-augsburski z Wrocławia ks. Ryszrd Bogusz, bp. Ewangelicki z diecezji berlińsko – brandenbursko-łużyckiej ks.Hans Wilhelm Pietz i pastor Krzysztof Mendrok, Elizabeth Maltzan.
· 30 IX – 4 X – Odbył się Międzynarodowy Festiwal Muzyki „PAX ET  BONUM”, w ramach którego było m.in. nabożeństwo ekumeniczne z modlitwą o pokój na świecie, tzw. Transitus (celebracja upamiętniająca dzień śmierci św. Franciszka z Asyżu).
· 11 X – odsłonięcie pomnika Angelusa Silesiusa, śląskiego poety i mistyka, który w Klasztorze Zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą przy kościele św. Macieja, pracował jako lekarz i w 1653 r. przeszedł na katolicyzm, przyjmując łacińskie imię Angelus-anioł.
· Święto Reformacji.
· 6 XII – Odpust w parafii rzymsko-katolickiej św. Mikołaja we Wrocławiu. Obecni byli m.in. ks. M. Orawski, Przedstawiciele kościoła prawosławnego i Fundacji Dzielnicy Wzajemnego Szacunku.
· 13 XII – spotkanie adwentowe: Diakonia Ewangelicka, ul Wejherowska, Wrocław.
· 17 XII -Spotkanie Ekumeniczne. Przekazanie Betlejemskiego Światła Pokoju. Kościół Garnizonowy p.w. Św. Elżbiety.

Czytaj dalej „Droga wrocławskiej ekumenii A.D. 2007”