Autor: Bogdan Ferdek

Międzynarodowe sympozjum naukowe „Filozofia
i teologia na Uniwersytecie Wrocławskim – perspektywy poznawcze, znaczenie, oddziaływanie”

29.09-1.10.2016

CZWARTEK 29 WRZEŚNIA

14.00 -18.00

Otwarcie sympozjum

Gunter Scholtz (Bochum), Der Wandel der Breslauer Religionsphilosophie im 19. Jahrhundert

Simon Gerber (BAdW, Berlin), Über die evangelisch-theologische Fakultät an der Universität Breslau

Sarah Schmidt (BAdW, Berlin), Edith Steins abgelehnte Habilitationsschrift

Leon Miodoński (UWr, Wrocław), Stefan Pawlicki an der Breslauer Universität

Piątek 30 września

9.00-13.00

Dominika Jacyk (UWr, Wrocław), Czy a priori sakrologiczne jest a priori transcendentalnym. Wrocławski filozof religii Rudolf Otto wobec filozoficznych źródeł koncepcji sacrum

Joachim Piecuch (UO, Opole), Kazus Josepha Wittiga

Leszek Kleszcz (UWr, Wrocław), Wrocław Gadamera

Jacek Prokopski (PWr, Wrocław), Paul Tillich a etyka kryzysu

Paweł Bejga, (PWT, Wrocław), Teologia liturgii Wacława Schenka

14.00-18.00

Warsztaty

„Wrocław Europejska Stolica Kultury 2016 – filozofia i teologia na mapie kultury Wrocławia”

Jan Krasicki (UWr, Wrocław), Dietrich Bohnhoeffer i Tadeusz Różewicz wobec śmierci Boga

Krzysztof Wolnica (PWT, Wrocław), Teologia gór Romana Rogowskiego

Bogdan Ferdek (PWT, Wrocław), Stanowisko Josepha Huberta Reinkensa w sporze o nieomylność Biskupa Rzymu

Joanna Giel (UWr, Wrocław), Dilthey we Wrocławiu

Sobota 1 października

9.00- 13.00

Warsztaty – dyskusje i podsumowanie

Zamknięcie sympozjum

 

Stanowisko Josepha Huberta Reinkensa w sporze o nieomylność papieską

XIX wiek zapisał się w dziejach Kościoła rzymskokatolickiego Pierwszym Soborem Watykańskim (1869-1870). Sobór ten ogłosił m. in. dogmat o nieomylności biskupa Rzymu. Z powodu tego dogmatu w niektórych kręgach nazwano Sobór tragedią nieomylności[1]. Tą tragedią nieomylności były spory wewnątrz Kościoła wywołane dogmatem o nieomylności papieża. Spory te nie ominęły również wrocławskiego biskupstwa. Wrocław był trzecim ośrodkiem oporu przeciwko dogmatowi o nieomylności papieskiej po Monachium i Bonn[2]. O posoborowych sporach w diecezji Breslau (Wrocław) może świadczyć wypowiedź ordynariusza tej diecezji Heinricha Förstera o kotle czarownic (Hexenkessel), którym stała się jego diecezja[3]. Sam biskup Förster za zgodą Piusa IX opuścił sobór przed ostatecznym głosowaniem nad dogmatem i po powrocie do Wrocławia złożył rezygnację z biskupstwa, której jednak papież nie przyjął. Tragedia nieomylności dotknęła również Wydział Teologiczny Śląskiego Uniwersytetu Friedricha Wilhelma w Breslau (Wrocław). Profesor tego Wydziału Joseph Hubert Reinkens (1821-1896), który w latach 1865/1866 pełnił funkcję rektora Śląskiego Uniwersytetu, opublikował książkę Über päpstliche Unfehlbarkeit: einige Reflexionen, w której opowiedział się przeciwko nieomylności Biskupa Rzymu. Według Reinkensa Sobór Watykański I zniósł episkopat na rzecz papieża. Jest to sprzeczne z Biblią, która nie zna słów Jezusa: „Piotrze ja jestem z Tobą”, ale zna inne: „Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18, 20)[4]. Jak można przeczytać w Encyklopedii Wrocławia Reinkens „nie uznawał nieomylności papieża, za co 20 XI 1870 zawieszono go w pełnieniu obowiązków” [5]. 14 czerwca 1873 r. Reinkens został wybrany pierwszym starokatolickim biskupem. Starokatolikami określali się przeciwnicy dogmatu o papieskiej nieomylności, którzy zwolenników tego dogmatu określali mianem nowokatolików. Następcą Reinkensa na urzędzie starokatolickiego biskupa został również profesor Śląskiego Uniwersytetu Theodor Weber[6]. Jakie argumenty formułował Reinkens, aby uzasadnić swój sprzeciw wobec dogmatu o papieskiej nieomylności?  Czytaj dalej „KONFERENCJA NAUKOWA”

Zjazd Towarzystwa Teologów Dogmatyków 

„Nadzwyczajne i nadprzyrodzone. Systematyczna perspektywa teologiczna fenomenów religijnych” 

Świdnica, 12-14 IX 2016


12 września 2016 r. (poniedziałek)

Zjazd i zakwaterowanie do kolacji

17.00 – Msza Święta

18.00 – kolacja

18.30 – walne zebranie TTD, spotkanie towarzyskie i prezentacja osiągnięć

13 września 2016 r. (wtorek)

7.30 – Msza Święta

8.30 – śniadanie

9:30 – 10.15 – ks. dr hab., prof. KUL K. Guzowski, Nadzwyczajność i nowość w ruchu/ruchach odnowy charyzmatycznej. Co jest darem Ducha, a co kreacją człowieka?

10.15 – 10.45 – dyskusja

10.45 – 11.15 – kawa

11.15 – 12.00 – o. prof. dr hab. J. Salij, Egzorcyzmy

12.00 – 12.30 – dyskusja

13.30 – obiad

15.00 – blok rekreacyjny

18.00 – kolacja

18.30 – ciąg dalszy bloku rekreacyjnego

14 września 2016 r. (środa)

7.30 – Msza Święta

8.30 – śniadanie

9:30 – 10.15 – ks. prof. dr hab. B. Ferdek, Duchowość jako interioryzacja dogmatu

10.15 – 10.45 – dyskusja

10.45 – 11.15 – kawa

11.15 – 12.00 – ks. dr hab. Grzegorz Barth, prof. KUL, Zbawienie – uzdrowienie - uwolnienie

12.00 – 12.30 – dyskusja

13.30 – obiad

 

Duchowość jako interioryzacja dogmatu

We współczesnym Kościele, jak i poza nim, panuje moda na duchowość. Według Josepha Ratzingera po II Soborze Watykańskim „przekonywano na wszelkie sposoby, że  najpilniejszym zadaniem katolika jest odnaleźć duchowość <nową>, <wspólnotową>, <otwartą na świat>, <niesakralną >, <świecką>, <solidarną ze światem>”[1]. Taka duchowość miała być przeciwieństwem dogmatyzmu. Za dogmatyzm uznano nauczanie przyjęte wiarą. Tak określonemu dogmatyzmowi zarzucano, że nie daje on wglądu w to, co musi być przyjęte wiarą[2]. Poszukiwania duchowości wolnej od dogmatyzmu doprowadziły do osłabienia związków duchowości z  dogmatyką.

Poszukiwanie nowej duchowości poza Kościołem powiązano z wejściem w nowy XXI wiek. Cechą tej nowej duchowości ma być zatarcie ostrych granic w zakresie wszelkich rodzajów wartości. Dawna duchowość była oparta na dualizmie: ducha przeciwstawiano materii, świat przyrodniczy – światu człowieka, dobro – złu, piękno – brzydocie. W przeciwieństwie do tej dawnej duchowości nowa duchowość łączy przeciwieństwa w jedno, czyli „ten sam szacunek jak dla ducha, winni jesteśmy materii, światu ożywionemu i nieożywionemu, całej przyrodzie. Nie możemy pogardzać brzydotą, bo ona stała się jedną z tkanek awangardy artystycznej. Nie możemy autorytatywnie potępiać zła, bo jest ono istotnym budulcem naszego świata, nie mówiąc o tym, że jest również w nas”[3]. Poszukiwania nowej duchowości poza Kościołem doprowadziły do traktowania jej jako trzeciej drogi pomiędzy religią a ateizmem[4].

Sami ateiści również zainteresowali się duchowością, jak na to wskazuje tytuł książki francuskiego filozofa Andrė Comta – Sponville Duchowość ateistyczna[5]. Na pytanie: „Czym jest duch?” Comte – Sponville odpowiada: „<Rzeczą myślącą>, odpowiedział Kartezjusz, <to znaczy czymś co wątpi, pojmuje, twierdzi, zaprzecza, chce, nie chce, a także wyobraża sobie i czuje>”[6]. Duchowość jest więc aktywnością najwyższego wymiaru człowieczeństwa zależnego jednak od materialnej struktury człowieka.  Czytaj dalej „ZJAZD TOWARZYSTWA TEOLOGÓW DOGMATYKÓW”

Zbliżający się 2017 rok to czas szczególny dla teologii katolickiej oraz ewangelickiej. Kościół katolicki w najbliższym roku będzie świętować stulecie objawień maryjnych w Fatimie, natomiast wspólnota protestancka pięćsetlecie Reformacji. Wystąpienie ks. dra Marcina Lutra w Wittengerdze, wbrew zamierzeniom augustianina, spowodowało trwający do dzisiaj rozłam w chrześcijaństwie zachodnim. Z tego powodu po pięciu wiekach Reformacja nadal jest punktem, w którym przecinają się drogi katolickiej oraz ewangelickiej teologii.

Wspomniana już Wittenberga – miasto w środkowych Niemczech, stała się 10 września celem wyjazdu naukowego dla pracowników oraz studentów dwóch katedr: II Katedry Teologii Dogmatycznej oraz Katedry Ekumenizmu i Dialogu Międzykulturowego. To właśnie w wigilię pięćsetlecia Reformacji dobrze stanąć w kościele zamkowym, na którego drzwiach ks. Marcin Luter miał według legendy przybić swoje słynne 95 tez i gdzie jest pochowany pod amboną. Historycy Kościoła stwierdzają dzisiaj jednogłośnie, że augustianin nie przybił tez do drzwi świątyni, a jedynie przesłał je biskupowi Moguncji. Liczył, że w ten sposób rozpocznie naukową dyskusję m.in. na temat odpustów. Luter nie miał zamiaru wyprowadzać teologicznej debaty poza mury wydziałów teologicznych. Stało się jednak inaczej z powodu samowoli uczniów młodego doktora teologii, którzy powielili i rozpowszechnili pracę swojego nauczyciela. 

Pomimo iż historycy katoliccy i ewangeliccy odrzucają obraz Marcina Lutra, który w wigilię uroczystości Wszystkich Świętych na drabinie i z młotkiem w ręku przybija tezy do drzwi kościoła, to scena ta mocno weszła do powszechnej świadomości. Wyrazem tego są pamiątki, które można nabyć w Wittenberdze: 95 tez w formie plakatu czy list odpustowy. Sama postać Lutra stała się swoistą ikoną niemieckiej popkultury oraz znakiem rozpoznawczym Wittenbergi. Sklepy z pamiątkami zatem pełne są koszulek, kufli, kubków czy piw z podobizną augustiańskiego mnicha. Co ciekawe sami ewangelicy nie stworzyli specyficznej aury świętości wokół Lutra. Nie nazywają go świętym czy ojcem Kościoła, a nawet nie uznają go w sensie ścisłym za twórcę Reformacji. Jednakże otaczają Lutra szacunkiem i pamiętają o nim. Świadczy o tym pełna nazwa miasta Lutherstadt Wittenberg. Czytaj dalej „WITTENBERGA 2016”